Masz problemy z płynnością finansową i nie możesz uregulować należności wobec banku czy firmy pożyczkowej? Czy wiesz, że wierzyciel, czyli osoba oczekująca na zwrot pieniędzy, może przenieść sprawę na drogę sądową? Wówczas czeka Cię postępowanie egzekucyjne, w wyniku którego komornik może zająć Twoje konto. Zastanawiasz się, ile może zabrać? To zależy od kwoty wolnej od egzekucji. Dowiedz się więcej.
Kwota wolna od zajęcia komorniczego – co to jest?
Kwota wolna od zajęcia to środki pieniężne zgromadzone w ramach comiesięcznego przychodu dłużnika, które nie mogą być poddane egzekucji komorniczej. Innymi słowy, są to pieniądze, które nie mogą być pobrane na rzecz spłaty długu przez komornika. Wynika to z faktu, że urzędnik nie może pozbawić osoby zadłużonej wszystkich pieniędzy i pozostawić jej bez środków do życia.
Kwota wolna od zajęcia jest regulowana odgórnie, przez przepisy prawa. Została wskazana w art. 871 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. o Kodeksie pracy. Nie może być zatem ustalana samodzielnie przez komornika.
Kwota wolna od zajęcia komorniczego 2022 – ile wynosi?
Kwota wolna od komornika systematycznie się zmienia. Jej wysokość zależy od tego, ile wynosi minimalne wynagrodzenie za pracę, które przysługuje osobom zatrudnionym w pełnym wymiarze. Warto jednak pamiętać, że mowa o kwocie brutto, a nie netto.
Zatem aby obliczyć kwotę wolną od zajęcia, należy odjąć od wynagrodzenia:
- zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych,
- składki na ubezpieczenie społeczne.
Dopiero wtedy uzyskasz dokładną wartość środków wolnych od zajęcia.
W 2022 roku minimalne wynagrodzenie brutto wynosi 3 010 zł. Zatem kwota, która nie może być objęta postępowaniem egzekucyjnym, wynosi 2 364 zł.
Jednak są pewne wyjątki. Osoby, które są zatrudnione na umowę o pracę, ale:
- nie ukończyły 26. roku życia, więc nie odprowadzają podatku dochodowego, kwota wolna od zajęcia komorniczego wynosi równowartość pensji minimalnej brutto, czyli 3 010 zł;
- wykonują obowiązki w niepełnym wymiarze godzin, kwota wolna od podatku jest obliczana wprost proporcjonalnie do wysokości etatu. Zatem np. osobom, które pracują na ½ etatu, komornik może zająć maksymalnie 1 505 zł brutto.
Czy wiesz, że… Od 1 stycznia 2023 roku minimalne wynagrodzenie ma wzrosnąć do 3 490 zł brutto? Wtedy kwota wolna od zajęcia będzie wynosić ok. 2 695 zł netto. Kolejna podwyżka jest zaplanowana na 1 lipca 2023 roku. Wtedy płaca ma wynieść 3 600 zł brutto. Oznacza to, że limit środków nieobjętych postępowaniem komorniczym wyniesie ok. 2 784 zł netto.
Kwota wolna od zajęcia a umowa zlecenie
Nie każdy jest zatrudniony na umowę o pracę. Bardzo popularnym rozwiązaniem jest zawieranie umowy-zlecenia. W tym przypadku komornik może zająć całą wypłatę, która wpływa na konto. Aby tego uniknąć, należy potwierdzić, że wynagrodzenie otrzymywane z tego źródła stanowi Twój jedyny dochód. Wtedy będzie można skorzystać z ulgi. Jest ona przyznawana, gdy spełni się poniższe warunki.
- Dłużnik ma status osoby fizycznej.
- Praca ma charakter stały – aby potwierdzić, że jest się zatrudnionym od dłuższego czasu, należy przedstawić wszystkie kopie umowy zlecenia.
- Wynagrodzenie wpływa na konto regularnie od co najmniej kilku miesięcy – aby to potwierdzić, pobierz potwierdzenie wpłat, które wpłynęły na Twój rachunek bankowy.
- Wypłata z umowy zlecenie to jedyny dochód osiągany przez dłużnika – aby to potwierdzić, należy przedstawić wyciąg z konta, aby komornik nie miał wątpliwości, że to Twoje jedyne źródło dochodu.
Warto pamiętać, że z kwoty wolnej od komornika mogą skorzystać wyłącznie osoby zatrudnione na stałe na umowę zlecenia. Ulga nie przysługuje pracownikom, którzy zawarli z pracodawcą umowę o dzieło. Tego typu świadczenie nie jest powtarzalne, więc nie można go traktować go jako jedynego źródła dochodu. Zatem komornik ma prawo zająć 100% środków, które wpływają w ramach tej umowy.
Kwota wolna od komornika a emerytura i renta
Emeryci i renciści to szczególna część społeczeństwa, dla której kwota wolna od egzekucji jest znacznie niższa niż najniższa krajowa. Wynika to przede wszystkim z tego, że niewiele osób osiąga świadczenia wyższe niż minimalne wynagrodzenie. Gdyby kwota pozostała na tym samym poziomie dla wszystkich, od emerytów i rencistów trudno byłoby wyegzekwować spłatę długu.
Po uwzględnieniu wielu czynników przyjęto, że dla osób pobierających to świadczenie kwota wolna od zajęcia komorniczego wynosi 75% jego wartości minimalnej. Z uwagi na to, że w 2022 roku najniższa emerytura wynosi ok. 1 218 zł netto, urzędnik może zająć maksymalnie 913,50 zł netto.
Odnośnie do renty sytuacja jest bardziej skomplikowana, ponieważ wiele zależy od rodzaju wypłacanego świadczenia. Kwota wolna od zajęcia w przypadku osób pobierających rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy będzie inna niż dla rencistów, którzy otrzymują świadczenie socjalne, z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, rodzinne lub zasiłek chorobowy. Osoby, którym należy się renta, powinny osobiście kontaktować się z komornikiem.
Kwota wolna od zajęcia – co nie podlega egzekucji?
Zadaniem komornika jest wyegzekwowanie od dłużnika środków, które są winne wierzycielowi na podstawie wydanego w tej sprawie wyroku sądowego. Nie oznacza to jednak, że może zająć całą gotówkę, która wpływa na konto dłużnika.
Podczas prowadzenia egzekucji komorniczej funkcjonariusz publiczny nie może zabrać środków pozyskiwanych w ramach:
- programu 500+,
- zasiłku socjalnego z MOPS, pielęgnacyjnego, ojcowskiego, macierzyńskiego, na rzecz rodzin ubogich,
- alimentów i świadczeń pieniężnych, które są wypłacane, gdy egzekucja alimentów była bezskuteczna,
- renty rodzinnej dla sierot,
- świadczeń wychowawczych i integracyjnych.
Zatem jeśli utrzymujesz się wyłącznie z zasiłków socjalnych itp., nie obawiaj się, że komornik „wejdzie Ci na konto”. Jednocześnie pamiętaj, że środki pieniężne to nie wszystko, co może zostać zajęte na rzecz zadłużenia.
Zasady egzekucji komorniczej – co i ile może zająć komornik?
Wiele osób zastanawia się, co i ile może zabrać komornik. Te pytania nie są bezpodstawne. Według kodeksu postępowania cywilnego egzekucja komornicza może być przeprowadzona nie tylko z wynagrodzenia za pracę, ale także z:
- ruchomości domowych – niezależnie od tego, czy dłużnik jest ich właścicielem, czy też nie. Wystarczy, że z nich korzysta. Jednak przy zajmowaniu komornik ma obowiązek uzyskać dane osoby, która jest wskazana jako właściciel ruchomości, i poinformować ją o dokonaniu egzekucji oraz prawie do zwolnienia z niej. Ponadto powinien wyznaczyć dozorcę tych rzeczy. Może to być dłużnik, jednak jeśli grozi on np. zniszczeniem takiego mienia, wskazuje się inną osobę;
- nieruchomości, a także jej ułamkowej części – zajęcie lokalu czy budynku wykonuje się poprzez sporządzenie stosownego protokołu. Jeśli współwłaścicielem danego mieszkania czy budynku jest małżonek dłużnika, komornik nadal ma prawo je zająć. Jedynym jego obowiązkiem jest poinformowanie go o zajęciu. Następnie nieruchomość jest poddawana licytacji;
- praw majątkowych i wierzytelności, np. nadpłaty podatku dochodowego – wówczas komornik informuje tylko podmiot wypłacający należności, aby pieniądze przekazał do egzekucji, a nie dłużnikowi;
- gospodarstwa rolnego – w tym przypadku jest wiele ograniczeń, ponieważ rolnicy potrzebują wielu maszyn i akcesoriów do wykonywania pracy. Komornik może jednak zająć np. urządzenia elektroniczne takie jak komputer, który nie jest niezbędny do prowadzenia hodowli zwierząt czy uprawy warzyw;
- przedsiębiorstwa – funkcjonariusz publiczny może przejąć każdą rzecz ruchomą, nieruchomości czy też „wejść” na konto bankowe firmy.
Lista przedmiotów, które mogą być poddane egzekucji komorniczej jest zatem dość długa. Urzędnik nie może jednak skonfiskować całego Twojego majątku.
Co nie może być objęte egzekucją komorniczą?
Choć komornik ma wiele praw, nie oznacza to, że działa według własnego uznania. Nadzór nad urzędnikiem pełni prezes w sądzie rejonowym. Ponadto każdy jego krok jest uregulowany przez kodeks postępowania cywilnego oraz ustawę o komornikach sądowych i egzekucji.
Z przepisów wynika, że komornik nie może zająć, np.:
- przedmiotów użytku domowego, np. ubrań
- paszy dla zwierząt,
- żywności,
- zapasu opału,
- przedmiotów potrzebnych do nauki i odbywania praktyk religijnych,
- leków i wyrobów medycznych,
- narzędzi niezbędnych do wykonywania pracy – z wyłączeniem pojazdów,
- przedmiotów potrzebnych dłużnikowi ze względu na niepełnosprawność jego lub członków rodziny.
Jeśli urzędnik przekroczy swoje uprawnienia, należy zgłosić skargę do sądu rejonowego w okręgu, który stanowi jego obszar działania.
Postępowanie komornicze nie pozbawi Cię wszystkich środków do życia. Jednak może znacznie uszczuplić Twój domowy budżet. Warto o tym pamiętać.
