Zanim zaciągniesz kredyt w banku, podlegasz ocenie. Nie chodzi tu oczywiście o Twoją osobę, lecz o ocenę punktową Twojej historii i zdolności kredytowej. W ten sposób ustala się, czy pożyczenie Ci pieniędzy będzie dobrą decyzją, a Ty spłacisz zobowiązanie w terminie. Cała ta recenzja to nic innego jak scoring BIK. Dowiedz się więcej o tym, co to jest i co możesz zrobić, aby poprawić swoją punktację.
Co to jest scoring BIK?
Wytłumaczenie tego, czym jest scoring BIK, należy zacząć od tego, czym w ogóle jest BIK. Otóż jest to skrót od Biura Informacji Kredytowej. Jego zadaniem jest gromadzenie i udostępnianie wszelkich informacji o wiarygodności kredytowej osób i firm. Dzięki temu bank lub inna instytucja, która udziela pożyczek lub kredytów, może na przykład sprawdzić, czy klient wywiązuje się z terminowego spłacania rat.
BIK to jedyne takie miejsce w Polsce, które zbiera tak wiele potrzebnych informacji. Chronią je:
- ustawa o prawie bankowym,
- ustawa o ochronie danych osobowych,
- rozporządzenie ministra finansów w sprawie szczegółowego zakresu danych podlegających wymianie pomiędzy instytucjami utworzonymi na podstawie przepisów prawa bankowego a instytucjami pożyczkowymi i innymi podmiotami.
Dane w BIK gromadzone są na podstawie wiadomości przesyłanych przez banki, SKOK-i, firmy pożyczkowe oraz bankowe firmy leasingowe i faktoringowe. Wobec tego, jeśli aktualnie spłacasz lub kiedyś spłacałeś kredyt, pożyczkę online lub inne zobowiązanie finansowe, informacje o Tobie prawdopodobnie znajdują się w BIK, a Ty będziesz mieć swój własny scoring. Jest to ocena punktowa, na którą każdy konsument „pracuje” już w chwili złożenia wniosku o kredyt.
Ocena punktowa BIK – skala
Przyznawanie punktów w BIK nie jest dziełem przypadku. Ocena scoringowa naliczana jest na podstawie specjalnie opracowanej formuły matematycznej. Sumowane są wszystkie punkty zebrane podczas szczegółowej analizy profilu klienta, czyli tzw. charakterystyki. Do 2018 roku oceny przyznawano w skali od 192 do 631 punktów. Dodatkowo punktacja była podzielona na pięć grup, którym odpowiadała właściwa liczba gwiazdek: od 1 do 5. Po wprowadzonych zmianach gwiazdki zniknęły, a skala BIK wynosi od 1 do 100.
Na wysokość scoringu BIK wpływają cztery kluczowe elementy.
- Terminowość – jest podstawą oceny punktowej BIK. Dotyczy tego, czy we wcześniej zaciągniętych zobowiązaniach zawsze spłacałeś raty terminowo. Każde opóźnienie, przekroczenie terminu płatności, uzbieranie dużych sum zaległości wpływa na obniżenie scoringu BIK.
- Korzystanie (z produktów bankowych i pozabankowych) – chodzi o podejmowane ryzyko w zakresie częstego korzystania z kart kredytowych, zaciągania kredytów lub pożyczek konsumpcyjnych oraz nadmiernego wykorzystywania limitów na koncie.
- Wnioskowanie – czyli to, ile razy w ciągu ostatniego roku składałeś wniosek o nowy kredyt.
- Doświadczenie – tu brany jest pod uwagę tzw. staż kredytowy i historia terminowo spłacanych zobowiązań. Warto pamiętać, że mogą znacząco wpływać na ocenę scoringową, ale do tego potrzebne jest wyrażenie zgody na przetwarzanie danych o spłaconych kredytach.
Do tego dochodzi wiarygodność kredytowa klienta. Określa się ją poprzez porównanie do innych osób, które wcześniej zaciągnęły kredyt gotówkowy. Jeśli Twój profil będzie zbliżonych do tych, którzy terminowo spłacają zadłużenie, otrzymasz wyższy scoring w BIK.
Jak działa scoring BIK?
Ocena kredytowa wpływa na wiele decyzji finansowych, ponieważ jest wykorzystywana przez pożyczkodawców do podjęcia decyzji o udzieleniu kredytu. Scoring BIK jest brany pod uwagę przy zatwierdzaniu kart kredytowych, kredytów hipotecznych, pożyczek osobistych i innych produktów finansowych. Im wyższy wynik na skali oceny punktowej, tym większe szanse, że pożyczkodawca nie odmówi Ci udzielenia finansowania.
To właśnie wynik, jaki otrzymasz po zsumowaniu punktów, jest tak ważny. Jest on jednym ze sposobów, w jaki banki, firmy obsługujące karty kredytowe i inne instytucje oceniają prawdopodobieństwo, że możesz lub będziesz w stanie spłacić wszelkie nagromadzone długi. Wyższa ocena kredytowa wskazuje, że Twoja obecna sytuacja finansowa jest stabilna. Natomiast Twoje działania zadłużeniowe z przeszłości wykazują chęć i zdolność do spłaty wszelkich pożyczek, które mogą zostać udzielone właśnie Tobie.
BIK – sprawdzanie siebie
Jeśli nie chcesz się rozczarować odmową przyznania kredytu w banku, powinieneś zadbać o sprawdzenie swojego aktualnego scoringu BIK. Dzięki temu możesz przygotować się na ewentualną odmowę i przy okazji dowiesz się, czy warto poświęcić czas na poprawę swojej oceny punktowej.
Jak sprawdzić siebie w historii BIK? Wystarczy wejść na stronę BIK, zarejestrować się, zalogować na konto i wygenerować raport. Raz na pół roku możesz skorzystać z takiej możliwości bezpłatnie i wówczas oczekujesz do 30 dni na przesłanie wiadomości pocztą elektroniczną. Warto zaznaczyć, że darmowy raport nie uwzględnia scoringu BIK. W celu pozyskania takich informacji musisz zapłacić 39 zł – możesz wtedy błyskawicznie wygenerować zestawienie z pełną oceną punktową.
Dlaczego niektórym brakuje oceny punktowej?
Scoring BIK wyliczany jest na podstawie historii kredytowej, która musi wynosić minimum pół roku. Jeśli więc zaciągnąłeś kiedyś zobowiązanie i spłaciłeś je w terminie, zostaniesz automatycznie wykreślony z BIK. Możesz temu zapobiec, wyrażając zgodę na przetwarzanie danych o szczegółach określonego finansowania.
Brak oceny punktowej w BIK może wiązać się też z odległą historią kredytową. Jeśli wyrazisz na to zgodę, informacje o terminowo spłacanych kredytach są przetrzymywane w raportach maksymalnie przez 5 lat. Po upływie tego czasu przestają oddziaływać na scoring.
Może też się zdarzyć, że niedawno zaciągnięte pożyczki jeszcze nie zostały „wciągnięte” do systemu i nie ma dla nich raportu. Czasami trzeba poczekać na przykład do spłaty pierwszej raty, by można było obliczyć scoring.
Jaki muszę mieć scoring BIK, aby otrzymać kredyt?
Scoring BIK ma wpływ na wiele aspektów Twojego życia m.in. czy otrzymasz pożyczkę, jakie oprocentowanie zapłacisz, czy dostaniesz kredyt na mieszkanie, które chcesz. Wyższa ocena kredytowa może zapewnić dostęp do większej liczby produktów kredytowych przy niższych stopach procentowych.
Zasada scoringu BIK jest prosta: im więcej punktów zgromadzisz, tym lepsze warunki otrzymasz. Nie da się jednoznacznie ustalić, jaka ocena jest idealna, ponieważ wiele zależy od samej instytucji, w której wnioskujesz o finansowanie. Każdy bank ma prawo ustalić swoją minimalną liczbę punktów niezbędnych do uzyskania kredytu.
Zasadniczo im bardziej scoring BIK zbliża się do 0 punktów, tym większa pewność, że wniosek zostanie odrzucony. Teoretycznie punkty w zakresie od 60 do 80 uznaje się za dobrą ocenę punktową, ale jakiekolwiek opóźnienia w spłacie bieżących zobowiązań, mogą spowodować odrzucenie prośby o nowy kredyt. Idealnym klientem dla banku jest ten, który uzbiera od 81 do 100 punktów oraz może pochwalić się terminową i bezproblemową spłatą rat.
Jak poprawić scoring BIK?
Jeśli planujesz zaciągnięcie nowego kredytu gotówkowego lub pożyczki, a Twój scoring BIK jest niekorzystny, warto wcześniej zadbać o jego poprawienie. Co możesz zrobić?
Oto kilka propozycji.
- Spłacaj aktualne zobowiązania na czas, płać raty w całości co miesiąc. Pomoże Ci to uniknąć narastania zadłużenia i stworzy pozytywną historię kredytową.
- Pilnuj limitu kredytów. Utrzymuj salda kart kredytowych poniżej 30% ich limitów, a najlepiej po prostu z nich zrezygnuj.
- Jeśli masz kilka kredytów lub pożyczek, które spłacasz regularnie, upewnij się, zostaną dodane do Twojego raportu kredytowego. Mogą to być płatności ratalne, kredyty studenckie, samochodowe, mieszkaniowe lub osobiste, a także rachunki odnawialne takie jak karty kredytowe.
- Jeśli spłacasz zobowiązanie finansowe z opóźnieniem, wycofaj przetwarzanie informacji w BIK.
- Unikaj zaciągania kilku pożyczek naraz lub w bardzo krótkich odstępach w ciągu kilku miesięcy.
- Jeśli masz problemy z bieżącą spłatą aktualnego kredytu, skorzystaj z opcji prolongaty. Lepiej spłacać zadłużenie dłużej, niż robić sobie zaległości w jego spłacie.
- Często sprawdzaj swoją zdolność kredytową. Ważne jest, aby śledzić swój scoring BIK, aby móc podjąć kroki w celu jego poprawy lub utrzymania.
Czy można wziąć pożyczkę bez BIK?
Są sytuacje, w których trudno mówić o szybkim poprawieniu scoringu BIK. Wówczas droga do kredytu bankowego pozostaje zamknięta przez dłuższy czas. Co wtedy robić? Rozwiązaniem są pożyczki bez BIK dla osób ze złą historią kredytową.
Na rynku dostępne jest grono pożyczkodawców, którzy nie weryfikują Twojej zdolności zaciągania zobowiązań finansowych. Dzięki temu nawet przy nieregularnie spłacanych należnościach możesz liczyć na szybką pożyczkę dostępną od ręki. Pieniądze możesz przeznaczyć na dowolny cel, a kwota finansowania może wahać się od kilkuset do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych.